‍

خلوت شب :

قدر شب را بدان ڪہ بزرگترین نزول،و شریفترین عروج در شب بوده است
اما نزول: « إنّا أنزلناه فی لیلہ القدر»
و اما عروج « سبحان الذی أسرے بعبده لیلاً مِن المسجد الحرام إلی المسجد الأقصی الذے بارڪنا حولہ»

در روز مشغلہ و آمد و شد و اسباب انصراف انسان بسیار است،بخلاف شب که هنگام آرامش
قولہ سبحانہ:
«إنّا سنُلقی علیڪ قولاً ثقیلاً إنّ ناشئهَ اللیل هی أشدُّ وطئاً و أقومُ قیلاً إنّ لڪ فی النهار سبحاً طویلا
ً
لذا اذڪار و اوراد و خلوت را در شب تأثیرے خاص است ڪہ در روز نیست،بہ خصوص در ثلث آخر لیل ڪہ هوا تصفیه شده و با روح بخارے مزاج انسان مسانخ است،و بدن هم از خستگی بدر آمده است و انتقالات و تمثلات و مڪاشفات زئدتر و بهتر و قوے تر روی می آورند
«و مِن اللیل فتهجّد بہ نافلہ لڪ عسی أن یبعثڪ ربّڪ مقاماً محموداً ».

مقام محمود انسان ڪہ حامد آن دانشمندان و فرشتگان و بلڪہ خداے سبحان است
ادراڪ حقایق ڪلمات نورے موجودات “ڪما هی” از راه نظر و برهان است،و ڪمال آن بہ نحو شهود و عیانست
و إن شِئتَ قلتَ: « إنّ المقامَ المحمودَ هو التّشّبہ بالإلہ بقدر الطاقهِ البشریّهِ،و أخلاقہ جمیلہ و آراؤه صحیحہ و فیضہ علی غیره متصلاً،یڪون قربہ إلی اللہ و تشبُّهه به أڪثر لأنَّ الله سبحانه ڪذلڪ»
________
تازیانه سلوک
حضرت علامہ حسن زاده ے آملے روحے فداه