استقامت

انسان‌ عادت دارد هنگام مواجهه با مشکلات و سختی‌ها، به جای استقامت و پایداری و تلاش برای حلّ مشکل، فرا فکنی کنند و تقصیر را به گردن دیگران بیندازند. اگر کسی در وسط دریا درون یک قایق نشسته باشد و قایق او کج شود، چنانچه شنا بلد نباشد و نتواند چاره‌ای برای نجات خود بیندیشد، اوّل کاری که می‌کند گله و شکایت از خدا است. پس از آن مردم و زمانه را متّهم می‌کند و می‌پندارد همه دست در دست یکدیگر، در جهت غرق شدن او تلاش می‌کنند. این طرز تفکّر انسان را به‌ پوچی رهنمون می‌شود و نهایتاً منجر به تباهی او می‌گردد. حال اگر کسی که در قایق نشسته است، شنا بلد باشد و با صبر و حوصله برای نجات خود تلاش کند، قطعاً موفّق می‌شود.

آن قایق برای مردم مثال زندگی دنیا و برای سالک، مثال سلوک او است. انسان هر لحظه باید احتمال دهد با مشکلات‌ و معضلاتی مواجه خواهد شد که حلِّ آن مشکلات، علاوه بر صبر و حوصله، نیاز به کوشش فراوان دارد. روندۀ راه حقیقت باید مراقب باشد که موانع راه، مانع ادامۀ حرکت او نشود که توقّف او موجب بازگشت و بازگشت او باعث خروج وی از مسیر حرکت به سوی خدا می‌شود.

در روایات آمده است که خداوند در روز قیامت از بنده‌ای که در دنیا با مشکلات فراوانی روبرو بوده و با استقامت و پایداری توانسته است، بر معضلات مسلّط شود، عذر خواهی می‌کند و به او می‌گوید: ای بندۀ من، من از هفتاد پدر و مادر برای تو مهربان‌تر بودم ولی صلاح تو در وجود مشکل تو بود. همچنین کسانی که در زندگی دنیا با مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند، اگر راضی به رضای خدا باشند، طی یک شبانه روز زندگی، ثواب یک حج و یک عمرۀ مقبول به آنان عطا می‌شود. پس سالک برای حرکت به سوی خدا، نیاز به استقامت و پایداری دارد.