بعضی‌ها چهل سال نماز می‌خوانند و روزه می‌گیرند، اما هنوز سَرِ جایِ اَوّلشان هستند؛ چون در «وادیِ تِیه» هستند.
وادیِ تِیه، وادی سرگردانی است. در وادیِ تِیه، عبادت و ریاضت به نتیجه نمی‌رسد.

️ استاد سید محمّدمهدی میرباقری:

«اگر کسی دستی به امام نرساند و خدای متعال این راه را برای او باز نکند، در غوغای فتنه‌ها هیچ ناجی و راه نجات دیگری ندارد؛ «و مَن لَم یَجعل الله لَهُ نوراً فما لَهُ مِن نور». اگر خدای متعال برای کسی امام قرار ندهد، نور دیگری که او را از وادی ظلمات، تیه و سرگردانی و حیرت در دنیا نجات دهد، برایش وجود ندارد. همه عمرش می‌شود وادی سرگردانی. صبح تا شب، چهل سال، پنجاه سال کار می‌کند، اگر در این مدت عقبگرد نکرده باشد، حداکثر سر جای اول خودش باقی مانده است. همهٔ نماز و روزه‌ها و عبادت‌ها و سجده‌ها و تلاش‌هایی که کرده است، چهل سال هم که باشد باز هم در وادی سرگردانی است. چهل سال نماز خوانده است اما هنوز سر جای اولش است، چهل‌سال روزه گرفته است اما جایگاهش فرقی نکرده است، چهل سال نماز شب خوانده است اما سر جای اولش است. اگر کسی در این وادی به بیوتی نرسید که «أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ» در بیرون این بیوت، که وادی تیه است، می‌ماند.

خداوند متعال به آن‌ها فرمود که «وَ ادْخُلُوا الْبابَ سُجَّداً وَ قُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَکُمْ خَطایاکُمْ وَ سَنَزِیدُ الْمُحْسِنِینَ‌». از این در (باب حطه) وارد شوید. دری که با ورود از آن همه بدی‌ها می‌ریزد، و به همهٔ خوبی‌ها می‌رسید «قُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَکُمْ خَطایاکُمْ» گناهانتان فرو می‌ریزد. این‌ها وارد این وادی نشدند. طبیعی است دچار وادی تیه شوند. بیرون این خانه، بیرون این بیت همهْ وادی تیه است؛ یعنی انسان سرگردان است؛ مانند مورچه‌ای که بالا می‌آید و به سر شانه شما می‌رسد، همین که عبایتان را جابه‌جا کنید به سر جای اول خود بر می‌گردد و همه این زحمت‌ها هدر می‌رود! وادی تیه این‌گونه است. بنابراین، عبادات و ریاضات هم در بیرون این وادی ولایت، فایده ندارند.»

92/8‌/14