مهم ترینِ آدابِ بیرون آمدن از میهمان سراى الهى در ماه رمضان.
روزه دار به خویش بنگرد و در واپسین لحظه هاى این ماه، خود را ارزیابى کند که تا چه اندازه به هدف این میهمانى الهى نزدیک شده است؟
آیا احساس مى کند که به یک دگرگونى معنوى دست یافته است، یا در همان نقطه اى مانده که در آغاز ماه رمضان بوده است؟
سیّد ابن طاووس رحمه الله، مى گوید:
پس بنگرد که هنگام ورود به میهمان سراى الهى و حضور در پیشگاه او ، چگونه بوده است و معرفت هاى خویش را نسبت به خداوند متعال و پیامبرش و ویژگانِ درگاهش و نیز مهم ترین کارهایى را که از تکالیف دنیوى و بزرگداشت هاى اخروى اوست ، ارزیابى کند .
[ آیا شناخت او نسبت به اینها و علاقه و اشتیاق و روى آوردنش به اینها و نشاط و کشش او به سوى اینها افزوده شده است ، یا حال او در کوتاهى و تدبیر ناشایست ، مثل آغاز ماه است؟
آیا نسبت به تدبیر الهى، در همه کارهایش حالت «رضا» داشته است؟ یا گاهى راضى بوده و گاهى از انتخاب خداوند در تدبیر کارش ، ناخرسند بوده است؟
توکّلش بر خداى متعال چگونه بوده است؟ آیا نهایت آرامش و قرار به آستان مولاى خویش را داشته ، یا در تکیه کردن به خدا ، گاهى نیازمند تکیه کردن به غیر خدا بوده و وابستگى هاى دنیایى اش را داشته است؟
سپردن کارها به سررشته دار کارش چگونه بوده …، چگونه با خداوند همدم بوده است؟
اطمینانش به وعده هاى خداى متعال و باورش به انجام گرفتن آن وعده ها چگونه بوده است؟ نیز برگزیدن خداى متعال بر غیر خدا به وسیله او چگونه بوده است؟
محبّتش به خداوند… ، و کوششش در جلب رضاى خداوند چگونه بوده است؟
اشتیاقش به رها شدن از سراى آزمون و رسیدن به منزلگاه هاى ایمنى از جفا ، چه سان بوده است؟
آیا از انجام دادن تکلیف ، احساس سنگینى مى کرده ، یا آن را از بزرگ ترین شرافت ها مى دانسته است؟
نیز نسبت به آنچه خداوند ، ناپسند دانسته (مثل: غیبت ، دروغ ، سخن چینى ، حسد ، ریاست طلبى و هر چه او را از صاحب دنیا و آخرتش باز مى دارد) ، چه حالتى داشته و چگونه آنها را ناپسند مى شمرده است؟
پس اگر دید که چیزى از بیمارى ها و نیّت هاى بد او ، همچنان بر جاى مانده و درمان این ماه با عبادتش، سودى نکرده است، پس بداند که گناه، از ناحیه خود اوست و بلا از سوى خودش است.
پس ، در پیشگاه خداوند ـ که مولاى اوست ـ بگرید و براى از بین بردن آن ، از رحمت خداوند ، مدد بخواهد.
? ماه خدا ج 2 ص 78
