آیا قرآن از چادر نامی برده است ؟!
«جلباب» در قرآن به معنای چادر است و علمای ما هم بالاتفاق این مسئله را تایید میکنند که بهترین حجاب در این زمان چادر است.
با توجه به آیه 59 سوره احزاب ،اى پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤ منان بگو جلبابها (روسرى هاى بلند) خود را بر خویش فرو افکنند، این کار براى اینکه (از کنیزان و آلودگان ) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است و (اگر تاکنون خطا و کوتاهى از آنها سر زده ) خداوند همواره غفور و رحیم است .
تفسیر:
در تفسیر على بن ابراهیم در شان نزول آیه نخست چنین آمده است : آن ایام زنان مسلمان به مسجد مى رفتند و پشت سر پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) نماز مى گذاردند، هنگام شب موقعى که براى نماز مغرب و عشا مى رفتند بعضى از جوانان هرزه و اوباش بر سر راه آنها مى نشستند و با مزاح و سخنان ناروا آنها را آزار مى دادند و مزاحم آنان مى شدند، آیه فوق نازل شد و به آنها دستور داد حجاب خود را بطور کامل رعایت کنند تا به خوبى شناخته شوند و کسى بهانه مزاحمت پیدا نکند.
در همان کتاب در شان نزول آیه دوم چنین مى خوانیم : گروهى از منافقین در مدینه بودند و انواع شایعات را پیرامون پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) به هنگامى که به بعضى از غزوات مى رفت در میان مردم منتشر مى ساختند، گاه مى گفتند: پیامبر کشته شده ، و گاه مى گفتند: اسیر شده ، مسلمانانى که توانائى جنگ را نداشتند و در مدینه مانده بودند سخت ناراحت مى شدند، شکایت نزد پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) آوردند، این آیه نازل شد و سخت این شایعه پراکنان را تهدید کرد.
به دنبال نهى از ایذاء رسولخدا (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) و مؤ منان در آیات گذشته ، در اینجا روى یکى از موارد ایذاء تکیه کرده و براى پیشگیرى از آن از دو طریق اقدام مى کند:
نخست به زنان با ایمان دستور مى دهد که هر گونه بهانه و مستمسکى را از دست مفسده جویان بگیرند، سپس با شدیدترین تهدیدى که در آیات قرآن کم نظیر است منافقان و مزاحمان و شایعه پراکنان را مورد حمله قرار مى دهد.
در قسمت اول مى گوید: ((اى پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤ منین بگو روسریهاى بلند خود را بر خویش فرو افکنند تا شناخته نشوند و مورد آزار قرار نگیرند)) (یا ایها النبى قل لازواجک و بناتک و نساء المؤ منین یدنین علیهن من جلابیبهن ذلک ادنى ان یعرفن فلا یؤ ذین ).
در اینکه منظور از شناخته شدن چیست ؟ دو نظر در میان مفسران وجود دارد که منافاتى با هم ندارند.
نخست اینکه در آن زمان معمول بوده است که کنیزان بدون پوشیدن سر و گردن از منزل بیرون مى آمدند، و از آنجا که از نظر اخلاقى وضع خوبى نداشتند گاهى بعضى از جوانان هرزه مزاحم آنها مى شدند، در اینجا به زنان آزاد مسلمان دستور داده شد که حجاب اسلامى را کاملا رعایت کنند تا از کنیزان شناخته شوند و بهانه اى براى مزاحمت به دست هرزگان ندهند.
بدیهى است مفهوم این سخن آن نیست که اوباش حق داشتند مزاحم کنیزان شوند، بلکه منظور این است که بهانه را از دست افراد فاسد بگیرند.
دیگر اینکه هدف این است که زنان مسلمان در پوشیدن حجاب سهل انگار
و بى اعتنا نباشند مثل بعضى از زنان بى بند و بار که در عین داشتن حجاب آنچنان بى پروا و لاابالى هستند که غالبا قسمتهائى از بدنهاى آنان نمایان است و همین معنى توجه افراد هرزه را به آنها جلب مى کند.
در اینکه منظور از ((جلباب)) چیست مفسران و ارباب لغت چند معنى براى آن ذکر کرده اند:
1 - ملحفه (چادر) و پارچه بزرگى که از روسرى بلندتر است و سر و گردن و سینه ها را مى پوشاند.
2 - مقنعه و خمار (روسرى ).
3 - پیراهن گشاد.
گرچه این معانى با هم متفاوتند ولى قدر مشترک همه آنها این است که بدن را به وسیله آن بپوشاند (ضمنا باید توجه داشت ((جلباب )) به کسر و فتح جیم هر دو قرائت مى شود).
اما بیشتر به نظر مى رسد که منظور پوششى است که از روسرى بزرگتر و از چادر کوچکتر است چنانکه نویسنده ((لسان العرب )) روى آن تکیه کرده است .
و منظور از ((یدنین )) (نزدیک کنند) این است که زنان ((جلباب )) را به بدن خویش نزدیک سازند تا درست آنها را محفوظ دارد، نه اینکه آن را آزاد بگذارند به طورى که گاه و بیگاه کنار رود و بدن آشکار گردد، و به تعبیر ساده خودمان لباس خود را جمع و جور کنند.
اما اینکه بعضى خواسته اند از این جمله استفاده کنند که صورت را نیز باید پوشانید هیچ دلالتى بر این معنى ندارد و کمتر کسى از مفسران پوشاندن
صورت را در مفهوم آیه داخل دانسته است .
به هر حال از این آیه استفاده مى شود که حکم ((حجاب و پوشش )) براى آزاد زنان قبل از این زمان نازل شده بود، ولى بعضى روى ساده اندیشى درست مراقب آن نبودند آیه فوق تاکید مى کند که در رعایت آن دقیق باشند.
و از آنجا که نزول این حکم ، جمعى از زنان با ایمان را نسبت به گذشته پریشان مى ساخت ، در پایان آیه مى افزاید: ((خداوند همواره غفور و رحیم است )) (و کان الله غفورا رحیما).
هر گاه از شما تاکنون در این امر کوتاهى شده چون بر اثر جهل و نادانى بوده است خداوند شما را خواهد بخشید، توبه کنید و به سوى او باز گردید، و وظیفه عفت و پوشش را به خوبى انجام دهید.
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمودند:
لغیر ذی محرم اربعة أثواب: درع و خمار و جلباب و إزار
زن در نزد نامحرمان، باید چهار لباس داشته باشد: 1-چادر 2-مقنعه- 3- پیراهن 4- شلوار.
«تفسیر نور الثقلین، ج 3، ص 624»
آیا قرآن از چادر نامی برده است؟