سبک زندگی را از نهج البلاغه بیاموزیم
الْمَرْءُ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسَانِهِ.
حکمت 148 نهج البلاغه
تا سخن نگفته اى معلوم نیست کیستى!
امام(علیه السلام) در این کلام بسیار کوتاه و پرمعنا مى فرماید:
«انسان زیر زبان خود پنهان است (و تا سخن نگفته باشد عیب و هنرش نهفته باشد)»;
درباره اهمیت این جمله کوتاه و تاثیر آن در شناخت انسان ها دانشمندان اسلام سخن هاى برجسته اى گفته اند از جمله؛
*️ابن ابى الحدید در ذیل همین کلام حکمت آمیز مى گوید:
مفهوم این کلام در عبارات مختلفى آمده; اما تعبیرى که در اینجا آمده است از نظر کوتاه بودن و پرمعنا بودن نظیر و مانند ندارد.
*️مرحوم مغنیه در شرح نهج البلاغه خود مى گوید:
ادیب و فقیه و فیلسوف تنها با سخنانشان شناخته مى شوند و همچنین وکلا و اخترشناسان، ولى طبیب و مهندس و مانند آنها هم با سخنانشان شناخته مى شوند و هم با کارهایشان و به هر حال هر انسانى که سخنان تازه مفیدى در اختیار برادر هم نوعش بگذارد عاقل و عالم و ادیب و فقیه و فیلسوف است; اما سخنوران فصیحى که اثر با ارزشى از خود به یادگار نگذاردند سوفسطائیانى بیش نیستند، هرچند هزاران جلد نثر و نظم نوشته باشند.
تأثیر این سخن امام(علیه السلام) به قدرى در شعرا و ادیبان زیاد بوده که در اشعار آنها نمایان است. سعدى مى گوید:
تا مرد سخن نگفته باشد
عیب و هنرش نهفته باشد
نیز مى گوید:
زبان در دهان اى خردمند چیست
کلید در گنج صاحب هنر
چو در بسته باشد چه داند کسى
که گوهر فروش است یا پیله ور
شاعر دیگرى مى گوید:
آدمى مخفى است در زیر زبان
این زبان پرده است بر درگاه جان
شاعر دیگرى مى گوید:
مرد، ار خزف و طلاى کان است
در زیر زبان خود نهان است.
پایان
آدمى مخفى ست در زیر زبان.