گناهان صغیره و کبیره چه گناهانی هستند؟

گناه به معنی خلاف است و در اسلام هر کاری که بر خلاف فرمان خدا باشد، گناه است. مخالفت امر خدا، هر اندازه کوچک باشد، چون در پیشگاه عظمت الهی واقع می شود، بزرگ است و صغیر شمرده شدن آن ها نسبت به گناهان دیگری است که کبیره دانسته شده اند.
از این منظر که گناه نافرمانی حق تعالی است، نمی توان هیچ گناهی را کوچک شمرد، چه این که کوچک شمردن گناه، از گناهان کبیره است (که در صورت عدم توبه) بخشیده نمی شود .
از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) روایت شده که «به کوچکی گناه منگرید، بلکه به بزرگی کسی بنگرید که نسبت به او گستاخی کرده اید»
علمای اسلام با استفاده از آیات و روایات، گناهان را در مقایسة با خود آن ها و آثار و نتایج آن، به دو دسته صغیره و کبیره تقسیم کرده اند. این که ملاک و معیار در شناخت گناه صغیره از کبیره چیست، میان علما اختلاف نظر وجود دارد. امور زیر را به عنوان ملاک گناه کبیره ذکر کرده اند:
الف) هر گناهی که در قرآن بر آن وعدة عذاب داده شده است.
ب) هر گناهی که در اسلام برای آن «حدّ» تعیین شده است، مثل شرابخواری، زنا و … .
پ) هر گناهی که بیانگر بی اعتنایی و بی حرمتی به دین و مقدّسات دینی است.
ت) هر گناهی که از طرف شرع مقدّس، با شدت و تهدید از آن نهی شده باشد.
ث) هر گناهی که در قرآن یا سنّت پیامبر اکرم و ائمه اطهار(علیهم السلام) به کبیره بودن آن تصریح شده است.

امام خمینی (ره) گناهان زیر را به عنوان گناهان کبیره مطرح کرده است:
?نومیدی از رحمت خدا ?ایمنی از مکر الهی ?دروغ بستن به خدا و پیامبر ? قتل ?عاق پدر و مادر ? خوردن مال یتیم? نسبت زنا دادن ?فرار از جنگ و جهاد ?قطع رحم ?سحر و جادو ?زنا ?لواط ?سرقت ?قسم دروغ ? کتمان شهادت ?شهادت به ناحق دادن ? عهد شکستن ?بیش از ثلث وصیت کردن ?شراب نوشیدن ? ربا خوردن ? برای کار حرام مزد گرفتن ?قمار بازی ? خوردن گوشت مردار و خوک و خون و میته ? در وزن خیانت کردن ? هجرت به جایی که انجام وظیفه دینی ممکن نیست ? کمک به ظالم ? اعتماد به ظالم ? حبس حقوق مردم ?دروغ ?تکبّر ?اسراف ?خیانت به امانت ? غیبت ?سخن چینی ?سرگرمی به لهو و لعب ? سبک شمردن حج ?ترک نماز ? ندادن زکات ? اصرار بر گناهان کوچک.