کلام حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام

کلمات امیرالمؤمنین از همان صدر اسلام‏ مورد عنایت و توجه دوست و دشمن بوده. حتی دشمنان و مخالفان آن حضرت‏ آنها که اهل [فکر] و فضل و ادب بودند از توجه و ضبط و حفظ آنها نمی‏توانستند خودداری کنند.

عبدالحمید، کاتب معروف و کاتب مروان بن محمد آخرین خلیفه اموی بود و اصالتاً هم اهل شام است، این مرد ضرب المثل بلاغت و فصاحت و نویسندگی‏ است تا آنجا که گفته‏‌اند: “بدأت الکتابة بعبد الحمید و ختمت بابن‏ العمید” نویسندگی با عبدالحمید شروع شد و به ابن العمید ختم شد. وقتی‏ که از عبدالحمید می‏‌پرسند: “ما الذی خرجک فی البلاغه؟” چه چیز تو را به این بلاغت رساند؟ گفت: “حفظ کلام الاصلع” کلمات اصلع یعنی علی‏ را حفظ کردم. این مرد همان طور که عرض کردم از نزدیکان اموی‌هاست و اصلا اهل شام است و در عین حال اقرار می‏‌کند که استاد من در این فن علی بن‏ ابیطالب است.

جاحظ در البیان و التبیین جلد اول، این جمله را از علی علیه السلام نقل‏ می‏‌کنند: “«قیمة کل امری ما یحسنه»” . بعد می‏‌گوید اگر در همه این‏ کتاب جز این کلمه نبود کافی بود، بلکه فوق کفایت بود و بهترین سخن آن‏ است که در عین اختصار معنایی عالی در برداشته باشد. می‏‌گوید: “و کان‏ الله عزوجل قد البسه من الجلالة و غشاه من نور الحکمة علی حسب نیة صاحبه‏ و تقوی قائله” یعنی مثل این است که خداوند متعال این جمله را با جام‌ه‏ایی از جلالت و نوری از حکمت پوشانیده است و روح و نیت و تقوای‏ گوینده‏‌اش در او ظاهر شده است. بعد می‏گوید: “و اگر سخن از لحاظ معنا عالی و از لحاظ لفظ، فصیح باشد و تکلف در او به کار نرفته باشد با قلب‏ آدمی آن طور می‏‌کند که باران با زمین پاکیزه می‏کند". این شخص هم که‏ این تعبیر را می‏کند از شیعیان و دوستان امیرالمؤمنین نیست ، بلکه‏ گفته‏‌اند: “و کان مائلا الی النصب” او را کاتبی ناصبی شمرده‌اند.


? #حکمتهاواندرزها ، شهید مطهری (ره)