بسم الله الرحمن الرحیم
نامه 53
ولْیَکُنْ اَحَبَّ الأُمورِ اِلیکَ أَوسَطُها فی الحقّ و أَعمُّها فِی الْعَدْلِ و أجمَعُها لِرضَی الرَّعیّةِ فاِنّ سُخْطَ العامّةِ یُجْحِفُ بِرضَی الخاصّةِ و اِنّ سُخْطَ الخاصَّةِ یُغْتَفَرُ مع رِضَی العامه
باید دوست داشتنی ترین کارها نزد تو کاری باشد که؛؛؛؛؛
بهترین از جهت حق!!!
و عمومی ترین از نظر عدالت است!!!
و بیشترین رضایت مردمی را به دنبال بیاورد‼️
زیرا نارضایتی عمومی رضایت خواص را از بین می برد ‼️
و نارضایتی خواص با رضایت عمومی مردم جبران می شود.
در اینجا امام ع یک ملاک ارزشمند در تصمیم گیری ها را پیش روی رهبران و مدیران جامعه قرار می دهد،،،،
اینکه اگر زمانی بنا باشد از بین راههای مختلف برای حل مشکل و یا انجام کاری یکی انتخاب شود، باید گزینه ای انتخاب شود که علاوه بر رعایت حق، موجب فراگیری عدالت شود !!!
و بیش از همه رضایت عمومی را به دنبال داشته باشد، گرچه خواص (پر توقع) ناراحت شوند‼️
چرا که در اندیشه امام علی ع ، حکومت برای مردم است و باید در خدمت آنها باشد‼️
و نباید رضایت توده مردم را فدای خشنودی یک عده خواص امتیاز جو و خودخواه کرد …
این مساله اهمیت زیادی دارد، به همین دلیل امام ع در ادامه به شرح بیش تری پرداختند و صفات خواص و توده های زحمت کش جامعه را بیان کرده اند.
وَ لَیْسَ أَحَدٌ مِنَ اَلرَّعِیَّةِ أَثْقَلَ عَلَى اَلْوَالِی مَئُونَةً فِی اَلرَّخَاءِ وَ أَقَلَّ مَعُونَةً لَهُ فِی اَلْبَلاَءِ وَ أَکْرَهَ لِلْإِنْصَافِ وَ أَسْأَلَ بِالْإِلْحَافِ وَ أَقَلَّ شُکْراً عِنْدَ اَلْإِعْطَاءِ وَ أَبْطَأَ عُذْراً عِنْدَ اَلْمَنْعِ وَ أَضْعَفَ صَبْراً عِنْدَ مُلِمَّاتِ اَلدَّهْرِ مِنْ أَهْلِ اَلْخَاصَّه
و (بدان که) هیچ کس از شهروندان از نظر هزینه های زندگی ، سنگین هزینه تر بر زمامدار از خواص در روزگار آسایش نیست و کم یاری کننده تر به او در روزگار سختى (کمتر به یارى حکومت مى آیند) و در اجراى عدالت از همه ناراضى ترند. در خواسته هایشان از دیگران، پاى فشارتر و در عطا و بخشش ها کم سپاس ترند. به هنگام ندادن خواسته هایشان، عذرناپذیرتر و در برابر مشکلات کم استوارترند .
اصولا حضرت على علیه السلام در حکومت خود، به خواص خوش بین نبودند‼️‼️
چرا که این گروه پرتوقع و طلبکار کیسه هایی را برای منافع خودشان دوخته اند ‼️‼️
که به آسانی پر نمی شود‼️ و در زمان مشکلات و سختی ها هم اغلب خود را کنار می کشند و فکر می کنند که حفظ کشور و دفاع و فداکاری بر عهده عموم مردم است‼️ و آنها قشر ممتازی هستند و وظیفه ای ندارند.
بنابراین حکومت و مدیریت نباید تحت تاثیر خواسته های ناحق و غیر عادلانه و سیری ناپذیر آنها قرار بگیرد، بلکه باید نسبت به این اقلیت پرادعای بی اثر بی اعتنا باشد…
و (بدان) ستون های استوار دین ، و بر پای دارنده اجتماعات پرشور مسلمانان و نیروی دفاعی در برابر دشمنان ، تنها عامه مردم هستند ، بنابراین گوش به سوی آنها قرار ده و توجه به آنها داشته باش!!
امام علی علیهالسلام عموم مردم را تکیه گاه اصلی در جامعه و حکومت می داند.
زیرا این مردم و محرومین هستند که ، زمانی که دینداری، نیاز به مجاهده، تلاش و سختی دارد، میتوانند از خود بگذرند‼️
و به میدان مجاهده بیایند و سختیها را تحمل کنند‼️ ( متن استاد دارستانی گویای این مطلب حضرت میباشد)
حتی در زمینه اقتصادی هم این توده های مردم هستند که میتوانند بالاترین مشارکت را در اجرای برنامههای اقتصادی به خصوص در زمان سختیها داشته باشند، زیرا تعلق کمتری به دنیا دارند.
بطور کلی تمام جهت گیری های امام علی علیه السلام بر اساس آموزه های قرآنی است ، آنجا که خداوند به پیامبر ص می فرماید:
” و اصبر نفسک مع الذین یدعون ربهم بالغداه و العشی یریدون وجهه و لا تعد عیناک عنهم ترید زینه الحیاه الدنیا و لا تطع من اغفلنا قلبه عن ذکرنا و اتبع هواه و کان امره فرطا “
با کسانى باش که پروردگار خود را صبح و عصر مى خوانند . وجه او را مى طلبند و هرگز بخاطر زینت هاى زندگی دنیا، چشمان خود را از آنها برمگیر!
و از کسانى که قلبشان را از یاد خود غافل ساختیم، اطاعت مکن! همان ها که از هواى نفس پیروى کردند، و کارهایشان افراطى است.
نامه 53 نهج البلاغه....