بسم الله الرحمن الرحیم

سفیانی

امام صادق علیه السلام فرمودند:

«پیش از قیام قائم پنج نشانه حتمی هست که عبارتند از: یمانی و سُفیانی و صدای آسمانی و کشته شدن نفس زکیّه و فرو رفتن زمین در منطقه بیداء»

(کمال الدین و تمام النعمه، باب57 حدیث7)

«سفیانی و خروج وی» مشهورترین مسأله در میان نشانه های ظهور به شمار می آید. روایات مربوط به این نشانه به گونه ای گسترده در منابع قدیم و جدید بیان شده است. در این جا به طور خلاصه به مهم ترین سر فصل ها در این زمینه اشاره می کنیم:

1_ نام و نَسَب سُفیانی:

امام صادق علیه السلام فرمودند: پدرم امیر المؤمنین علیه السلام فرموده است:

«پسر خورنده جگرها (هندجگر خوار) از بیابانی خشک خروج می کند… نام او عثمان و نام پدرش عَنبَسه است. او از فرزندان ابوسفیان می باشد.»

(کمال الدین و تمام النعمه، باب 57 حدیث9)

بنابراین «عثمان بن عَنبَسه» از نسل ابوسفیان و هند جگر خوار همان سفیانی است.

2_ ویژگی های جسمی و روحی اش:

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند:

«… او مردی میان بالا (نه خیلی قد بلند و نه خیلی کوتاه قد) و زشت رو با سر بزرگ و آبله رو می باشد. هنگامی که او را می بینی او را یک چشم تصور می کنی.»

(کمال الدین و تمام النعمه، باب57 حدیث9)

امام باقر علیه السلام فرمودند:

«سُفیانی سرخ روی و بور و زاغ چشم (چشم رنگی) است. او هرگز خدا را نپرستیده است و هرگز مکه و مدینه را ندیده است. او می گوید: خدایا انتقام سپس دوزخ، خدایا انتقام سپس دوزخ.»

(الغیبه نعمانی، باب18 حدیث18)

امام صادق علیه السلام فرمودند:

«تو اگر سُفیانی را ببینی، خبیث ترین انسان ها را دیده ای. او بور و سرخ روی و زاغ چشم است. او همواره می گوید: خدایا انتقام، انتقام، سپس دوزخ. او به قدری خبیث است که زنی را که از او فرزند دارد زنده به گور می کند از ترس آن که مبادا مکانش را نشان بدهد.»

(کمال الدین و تمام النعمه، باب57 حدیث10)

3_ حتمی بودن قیامش:

امام باقر علیه السلام فرمودند:

«برخی از امور موقوف هستند (غیر حتمی اند) و برخی دیگر حتمی می باشند؛ و سُفیانی از جمله امور حتمی است که چاره و گریزی از آن نیست.»

(الغیبه نعمانی، باب18 حدیث6)

ابو حمزه ثمالی می گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم:

امام باقر علیه السلام می فرمود: «خروج سفیانی از امور حتمی است.» امام صادق علیه السلام فرمودند: «آری»

(کمال الدین و تمام النعمه، باب57 حدیث14)

امام رضا علیه السلام فرمودند:

«قیام قائم از سوی خداوند حتمی است و خروج سفیانی نیز از سوی خداوند حتمی است و هرگز بدون سفیانی قائمی نخواهد بود.»

(قرب الاسناد، حدیث1329)

4_ زمان قیامش:

امام باقر علیه السلام فرمودند:

«خروج سفیانی و یمانی و خراسانی در یک سال و یک ماه و یک روز واقع خواهد شد.»

(الغیبه نعمانی، باب14 حدیث13)

همچنین فرمودند:

«سُفیانی و قائم -عجل الله فرجه- در یک سال خواهند بود.»

(الغیبه نعمانی، باب14 حدیث36)

امام صادق علیه السلام فرمودند:

«خروج سُفیانی از امور حتمی است و در ماه رجب واقع می شود.»

(کمال الدین و تمام النعمه، باب57 حدیث5)

و نیز فرمودند:

«برخی از امور حتمی هستند و برخی غیر حتمی؛ و از جمله اموری که حتما واقع می شود خروج سُفیانی در ماه رجب است.»

(الغیبه نعمانی باب18 حدیث2)

(توجه: بنابر احتمالی که علامه مجلسی رحمة الله مطرح فرموده، ممکن است در خصوصیات قیام سُفیانی بَداء حاصل شود، یعنی آن خصوصیات تغییر کند؛ مثلا او در ماهی غیر از رجب قیام کند. «بحارالانوار، جلد52 صفحه251»)

5_ مکان قیام و اقداماتش:

سُفیانی در منطقه شام خروج می کند و با تظاهر به دین داری گروه فراوانی از مسلمانان را فریب می دهد و بخش گسترده ای از سرزمین های اسلامی (شام، حمص، فلسطین، اردن، قنَّسرین و منطقه عراق) را به تصرف خود در می آورد در کوفه و نجف به کشتار شیعیان می پردازد و برای کشتن و یافتن آنان جایزه تعیین می کند. مدت حکومت او 9 ماه است. وی آن گاه که از ظهور حضرت حجت -عجل الله فرجه- آگاه می شود، سپاهی بزرگ به جنگ ایشان می فرستد، ولی در منطقه «بیداء» (بین مکه و مدینه) به امر خدا همه لشکریان وی به جز چند نفر در زمین فرو می روند و هلاک می شوند.

(فرهنگ نامه مهدویت، صفحه205؛ با اندکی تغییر)

آیت الله موسوی اصفهانی رحمة الله در کتاب شریف «مکیال المکارم» جلد دوم بخش هشتم، بیست و یکمین وظیفه شیعیان نسبت به امام زمان -عجل الله فرجه- را این گونه بیان می فرماید:

‼️ «شناختن علامت های ظهور آن حضرت -عجل الله فرجه- به ویژه علائم حتمی که امامانِ بر حق علیهم السلام آنها را خبر داده اند [از وظایف مهم شیعیان است.]»