شیخ هاشم قزوینی؛ معلم پارسایی از علما و مشاهیر مدفون در حرم رضوی
( 1270تا 1339ش)


آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینی، در سال 1270ش در قزوین متولد شد. مقدمات و قسمتی از سطح را در زادگاهش آموخت و برای تکمیل معلومات خود، به اصفهان رفت و دورۀ کامل خارج فقه را نزد مرحوم کلباسی فراگرفت. وی پس از کسب اجازۀ اجتهاد از آیت الله حاج میرزا محمد آقازاده و آیت الله میرزامهدی غروی اصفهانی، به مشهد مقدس سفر کرد و به تدریس سطوح عالی فقه و اصول پرداخت. رسائل، مکاسب، کفایه و خارج اصول دروسی بودند که مرحوم قزوینی در مدرسه‌های فاضل خان و نوّاب مشهد، تدریس می‌کرد.

آیت الله شیخ هاشم #قزوینی در مدت زمانی کوتاه، تأثیر ژرفی بر فضای علمی و معنویِ حوزۀ علمیۀ مشهد گذاشت. شاگردان ایشان امروزه بعضاً از نام آوران و مشاهیر ایران و جهان اسلام به شمار می‌آیند. از آن جمله‌اند: آیت الله حاج میرزا مهدی نوغانی، آیت الله واعظ طبسی، استاد محمدتقی شریعتی، استاد کاظم مدیرشانه چی، استاد محمدرضا حکیمی و نیز حضرت آیت الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب. رهبر انقلاب، استاد خود را عالِمی بسیار متین، خوش بیان، اهل معنی، زاهد، بی‌اعتنا به دنیا و درعین حال بسیار روشنفکر معرفی کرده‌اند و استاد حکیمی، ایشان را نمونۀ مثال زدنیِ عالم دینی و روحانی اسلامیِ واقعی برشمرده است.
تبلیغ احکام و رسیدگی به امور مردم، یکی دیگر از خصوصیات این عالم ربّانی بود. وی همه ساله در ایام تعطیلیِ حوزۀ علمیه، به زادگاه خود، دهستان قلعه، مسافرت می‌کرد و در آنجا، مجالس وعظ تشکیل می‌داد و مردم را موعظه می‌کرد. ضمناً، به امور عمرانی آن محل هم همت می‌گماشت. ساخت آب انبارهای متعدد و تعمیر تعدادی مسجد و…، ازاین دست اقدامات است.

آیت الله قزوینی در حیات خود، در مسائل سیاسیِ خراسان و موضعگیری درمقابل سیاست‌های دین ستیزانۀ دوران پهلوی نیز نقش آفرینی کرد؛ به طوریکه ازجمله دستگیرشدگانِ نهضت گوهرشاد بود. وی پس از انتقال به تهران، تا پایان حکومت رضاخانی اجازۀ بازگشت به مشهد را نیافت.

آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینی در 20ربیع الثانی1381، مصادف با 22مهر1339، درگذشت و پیکر پاکش را در حرم مطهر، در راهروی رواق دارالضیافه، جنب کفشداری7 فعلی، دفن کردند.