?جمله‌ای در نهج البلاغه هست؛ امیرالمؤمنین راجع به #فتنه‌ها

بیان می‌کنند که فتنه چهره‌اش یک جور است، پشت سرش جور دیگر. می‌فرماید: انَّ الْفِتَنَ اذا اقْبَلَتْ شَبَّهَتْ وَ اذا ادْبَرَتْ نَبَّهَتْ‌. جمله‌های عجیبی است: فتنه وقتی که پدید می‌آید حکم غبارهایی را دارد که در فضا پیدا می‌شود، یا حکم تاریکی را دارد که در تاریکی انسان نمی‌بیند: #دروغها پیدا می‌شود، #شایعات پیدا می‌شود، هیجانها و احساسات زیاد پیدا می‌شود، لَه پیدا می‌شود، علیه پیدا می‌شود. اصلًا آدم در می‌ماند که چگونه قضاوت کند، و در فتنه واقع می‌شود.

ولی همینکه فتنه خوابید، مثل این است که ظلمت از بین رفت و غبارها نشست. آن وقت انسان نگاه می‌کند، چیز دیگری می‌بیند؛ می‌بیند آنچه که در تاریکی می‌دید، غیر از این است که اکنون در روشنایی می‌بیند. اذا اقْبَلَتْ شَبَّهَتْ وَ اذا ادْبَرَتْ نَبَّهَتْ.

?عادت به تفکر بنابراین یکی از عوامل اصلاح و تربیت نفس در تعلیمات اسلامی، عادت کردن به تفکر است. تفکر باید برای انسان عادت بشود. 

?تعلیم و تربیت در اسلام(صفحه 258)