یلدا، شب بزرگترها.
یلدا یا شب چله در نزد ایرانیان از جایگاه ویژه ای برخوردار است،
این آیین از این منظر در میان مردم ماندگار شد که مثل نوروز دارای پیام های بدیع و نو برای هر دوره و زمانه ای است.
هر دو آیین هویت بخش است و ایرانیان به طرز معنی داری به این دو آیین وابسته هستند و آن را پاس می دارند.
یلدا و نوروز دو ویژگی منحصر به فرد دارند یعنی هر دو، متکی بر تاکید بر دیدار بزرگترها و صله ارحام است و این دو ویژگی در همه ادیان الهی بویژه اسلام به آن تاکید شده است.
در یلدا به دیدار بزرگترها می رویم و از گذشتگان یاد می کنیم،
کسانی که شاید در سال های قبل در کنار ما بودند ولی اکنون نیستند.
شب یلدا به ما یادآوری می کند
که باید قدر یکدیگر را بدانیم.
هیچ شبی مثل شب یلدا نیست و هیچ شبی نیز مثل یلدا متنوع و دارای پیام های نغز و بدیع نیست.
یلدا شبی است که در همه سال ها می تواند به صورت بدیع و نو برگزار شود و چنین ظرفیتی در آن وجود دارد.
یلدا اگر همین یک پیام یعنی یاد گذشتگان و حضور در کنار بزرگان خانواده را در خود داشته باشد کافی است.
سر زدن به والدین به معنی این است که هنوز زحمات آنان را فراموش نکرده ایم و این ارزنده ترین پیام یلدا است
یلدا در میان همه ایرانیان با هر مسلک و آیین در هر شهر و دیار برپا می شود و حتی آنانی که به هر دلیلی در دیار خود نیستند آن را گرامی می دارند
و همین فراگیر بودن یلدا دل ها را به هم نزدیک می کند و به همین دلیل هر شب باید یلدا باشد و همه آن را پاس بدارند.
دیدار از بزرگترها یک رسم برتر یلدا است و به خاطر می آورم زمانی که تکنولوژی ها به این وسعت در جامعه نبود و شاید در خانه ها فقط رادیو و در برخی منازل نیز تلویزیون بود
کوچکترها در شب یلدا بیشتر به پای صبحت های بزرگترها می نشستند و همین باعث پیوند و ارتباط بیشتر نسل گذشته و کنونی می شد.
فال حافظ یکی از رسوم شب یلدا از گذشته های دور است و بزرگترها در کنار آن، برای کوچکترها داستان ها و قصه های سال های دورتر را بازگو می کردند.
این داستان ها و قصه ها دربردارنده فاخرترین و جذاب ترین پیام های از خود گذشتگی، ایثار، دوست داشتن، کمک کردن به دیگران، احترام به بزرگترها و خودسازی است
و یلدا با این پیام ها در میان ایرانیان ماندگار شد.
دانشمندان ایرانی در آثار خود شب یلدا را با زیباترین واژه ها و کلمات پاس داشته اند.
برخی از دانشمندان ایرانی از شب یلدا به عنوان شب تولد و ولادت یاد کرده اند.
ابوریحان بیرونی دانشمند شهیر ایرانی، شب یلدا را میلاد خورشید و شب زایش خورشید یاد می کند.
ایرانیان باستان یلدا را شب برافروختن آتش برای نابودی تاریکی و ظلمت می دانستند.
همچنین برابری انسان ها، ممنوع بودن جنگ و خون ریزی و ممنوعیت کشتن حیوانات در این شب رعایت می شد.
بنابر این شب یلدا دارای پیام های برابری، عدالت، مبارزه با ظلم و تاریکی و مظهر صلح و صمیمت است و به همین دلیل تاکنون آداب و رسوم آن حفظ شده است.
حتی در داستان ها و قصه هایی که بزرگترها در گذشته از شب یلدا برای کوچکترها بازگو می کردند همه این پیام ها در آن وجود دارد.
یلدا درازترین شب سال است و همین طولانی بودن، زمان دید و بازدید را بیشتر می کند و این یعنی بیشتر در کنار هم بودن است که همین عاملی برای دید و بازدیدهای بیشتر می شود.
یلدا در واقع حلقه اتصال نسل ها است.
در این شب قطعا به یاد گذشتگان می افتیم کسانی که حالا در میان ما نیستند و در این شب به آینده چشم می دوزیم و بزرگترها برای موفقیت فرزندان خود دعا می کنند و کوچکترها نیز از زحمات بزرگترها قدردانی می کنند.
همنشینی شب یلدا، صحنه های بسیار زیبایی از قدرشناسی نسل کنونی از زحمات بزرگترها و والدین را خلق می کند که تا مدت ها و حتی سال ها در اذهان می ماند.
یلدا با این ویژگی منحصر به فرد، شایسته پاسداشت و انتقال آموزه های آن به نسل کنونی و آینده است زیرا همه تعالیم آن دارای پند و اندرز فاخر است و همه شادی ها و خوشی های آن در دورهمی خانوادگی رقم می خورد و همین پیوندها را افزون تر می کند.
همین که در عصر تکنولوژی،
تلگرام و ابزارهایی از این دست، یلدا ارج نهاده می شود، نشان دهنده غنای این آیین است و هیچ عاملی نیز نمی تواند آن را از بین ببرد،
همانطور که نوروز نیز در مقابل تندبادهای حذف و تخریب، باقی ماند و رسم دید و بازدید آن برقرار است و اگر نوروز نبود شاید خیلی از دید و بازدیدها به چندین سال طول می کشید و یا اصلا اتفاق نمی افتاد.
برای استمرار همین دید و بازدیدها که تاکید دین است باید نوروزها و یلداها بماند و گرنه ممکن است برای خیلی ها، بهانه صله رحم حاصل نشود و این خساراتی است که همه از آن زیان خواهند دید.
