برداشت علما مساوی با دین نیست.
آزاداندیشی، از مسیر تفکیک “دین” از “برداشت” های شخصی عالمان دین می گذرد!
پاسخ بحث علمی و قرآنی و روایی و عقلی را فقط باید با دلیل و برهان داد، و نه با بیانیه و تکفیر و تضلیل و توهین!
کسی که سواد کافی در یک زمینه علمی دارد، بهترین راه برای نقد یک نظریه را، بحث علمی و استدلالی و در عین حال محترمانه می داند، اما افرادی که از سرمایه علمی کافی برخوردار نیستند، برای مقابله با یک نظریه جدید و متفاوت با برداشت خود، عملا چاره ای جز تخریب و خارج ساختن دیگران از دایره دین و مذهب، پیش روی خود نمی بینند!
آزاداندیشی در حوزه معرفت دینی، تنها زمانی به معنای واقعی کلمه محقق می شود که عالمان دین، برداشت های شخصی خود از نصوص و ظواهر دینی را، عین دین و مطابق لوح محفوظ و علمی الهی توهم نکنند!!، بلکه آراء خویش را صرفا برداشت و قرائت خاص خود از دین بدانند که ممکن است به واقع اصابت کند و ممکن است اصابت نکند!
️ راه اندیشه ورزی آنجا بسته می شود که شخص یا عده خاصی، برداشت و فهم خود از آیات و روایات را برداشت انحصاری و صددرصد مطابق با واقع و نفس الامر بپندارند و فهم سایر عالمان دین را تنها با میزان فهم خود بسنجند!
هر کس که از صلاحیت نظر دادن در علوم اسلامی برخوردار است، حق دارد برداشت خود از متون دینی را ارائه دهد و دیگران فقط می توانند به نقد علمی و منطقی آن بپردازند تا اینکه مردم، مخاطبان و اهل علم خودشان قضاوت کنند که کدام اندیشه و نظام فکری قوی تر، معقول تر و به روزتر است، نه اینکه به مجرد تفاوت برداشت دیگران با مانوسات ذهنی و مسلمات!! خودساخته، آنها را منحرف و منکر اصل دین و مذهب بخوانند!
باید توجه داشت که هر نوع مواجهه غیر علمی و استدلالی، در برابر نظریات متفاوت و حتی متعارض دیگران، نشانه ضعف و عجز علمی و معرفتی صاحبان آن می باشد!
️ آری اولا واقعی وجود دارد، و ثانیا واقع یکی بیش نیست، اما احراز اینکه در حیطه علوم حصولی و مباحث فکری، نظر چه کسی به طور یقینی و صددرصد به واقع اصابت می کند و نظر چه کسی اصابت نمی کند، در قیامت - که ظرف ظهور حقایق و اسرار است - مشخص می شود!
آیت الله سید کمال حیدری
