احتضار چیست و هنگام آن چه اتفاقی می افتد ؟

پاسخ – اولین مرحله و منزل از منازل آخرت وآخرین مرحله و منزل از منازل دنیا است . به زبان ما موقع جان دادن و قبض روح است . البته اسامی دیگری هم دارد به نام سکرات موت و قمرات موت که در قرآن هم به آنها اشاره شده است . احتضار یعنی حاضر شدن، زمانی است که مرگ انسان و فرشتگان مرگ حاضر می شوند . این همان وقتی است که در روایات به عنوان پایان وقت توبه از آن یاد شده است . چون فردی که در زمان احتضار قرار می گیرد در عین حال که چشم او به دنیا است ، چیزهایی از آخرت را هم می بیند . به طورکامل و واقعی ملک الموت را می بیند . البته این دیدن با چشم سر نیست که دیگران هم که در کنار فرد محتضر نشسته اند بتوانند آن را ببینند . این دیدن با همان چشم برزخی است . شبیه آن چیزی که درخواب بدن ما افتاده و چشم ما بسته است اما یک چیزهایی می بینیم . اما اینجا در آستانه ی ورود به عالم دیگری هستیم و ملائکه را نیز می بینیم . وقتی فرد می بیند دیگر اینجا توبه فایده و ارزشی ندارد . چون توبه زمانی ارزش دارد که شما رجوع به خدا را انتخاب کنید .این کمال و رشد است اما آن موقع دیگر انتخابی در کار نیست شما را می برند و چاره ای ندارید . ایمان اجباری و اضطراری رشد و کمالی برای انسان نمی آورد . درقرآن داریم که فرعون هم در لحظات آخر توبه کرد . گفت من به خدای بنی اسرائیل ایمان آوردم . همانجا خداوند خطاب کرد که الان ایمان آوردی؟ این ایمان دیگر فایده ای ندارد و رشدی برای تو نمی آورد .

آن زمانی است که شخص محتضر مشاهداتی خواهد داشت . در عین حال که چشمی به دنیا دارد اما آن طرف را نیز می بیند . پنج چیز را به عنوان مشاهدات محتضر از روایات پراکنده می توان استخراج کرد . یکی از چیزهایی که می بیند جایگاه خود در بهشت و یا جهنم برزخ است . ما در چندین روایت داریم که اجمالاً در آن موقع می فهمد که جای او کجا است . در روایتی از امام صادق (علیه السلام) است که وقتی که جای مومن را در بهشت برزخی به او نشان می دهند ، به ملائکه ی مرگ خطاب می کند که به من اجازه می دهید به خانواده ی خود بگویم ؟ می گویند دیگر فرصتی نیست . دومین چیز از مشاهدات شخص محتضر ، حضور حضرت عزرائیل (علیه السلام) یا ملائک زیر دست او است . داریم که موقع احتضار ملائکه ی رحمت و غضب صف می کشند . اگر شخص محتضر از مومنین باشد ملائکه ی رحمت به او بشارت داده و به خوش آمد می گویند و همینطور برخورد بسیار خوبی با او خواهند داشت . و اگر اهل عذاب باشد از همان لحظه و با برخورد سختی که با او می کنند عذاب او شروع می شود .



از بیانات حجت الاسلام عالی