در چه صورتی می‌توان «توریه» کرد؟ آیا «توریه» راه فراری برای دروغگویی است؟

شهید مطهری：

من بعضی اشخاص واقعاً متدین را می‌بینم که همیشه دروغ می‌گویند و همیشه هم توریه می‌کنند؛ یعنی هیچ وقت واقعاً نمی‌خواهد یک حرفی بزند که قصدش هم دروغ گفتن باشد و به نیت دروغ بگوید. دروغ می‌گوید ولی به صورت توریه. استاد هم شده و آن‌چنان در توریه کردن استاد است که مطلب را به گونه‌ای می‌گوید که شما یک چیزی می‌فهمید، اگر روزی بفهمید قضیه این جور نبوده و به او بگویید چرا گفتی، می‌گوید من قصدم از این جمله مطلب دیگری بود.


توریه در جایی است که دروغ گفتن واجب است، یعنی اگر راست بگویید از این راست فتنه بزرگ برمی‌خیزد؛ آن‌وقت مجبورید دروغ بگویید برای اینکه جلو فتنه بزرگی را بگیرید. در جایی که مجبوری خلاف بگویی، یعنی در جایی که از راستی فتنه برمی‌خیزد؛ نه اینکه انسان در هر موردی که منافع خودش اقتضا می‌کند دروغ بگوید به شکل توریه، یعنی مطلبی را بگوید که طرف از لفظ یک مطلب می‌فهمد و او در دلش چیز دیگری را خطور می‌دهد. آن همان دروغ است و با دروغ فرق نمی‌کند.

?آشنایی با قرآن، ج9، ص209-208